Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), huyết áp thấp được xác định khi chỉ số huyết áp tối đa (huyết áp tâm thu) dưới 90mmHg, huyết áp tối thiểu (huyết áp tâm trương) dưới 60mmHg.
Từ 10% đến 20% người trên 65 tuổi bị hạ huyết áp ở một mức độ nào đó. Các triệu chứng bao gồm ngất xỉu, mờ mắt, chóng mặt và choáng váng. Huyết áp thấp dễ xảy ra với những người có thể trạng yếu, suy dinh dưỡng, phụ nữ, cơ thể bị suy nhược do làm việc quá sức, stress, mất ngủ…
Huyết áp thấp dẫn tới máu không cung cấp đủ cho sự hoạt động các cơ quan, đặc biệt là não nên có thể có các biểu hiện như: hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, buồn nôn…
Với người bệnh phải giảm cân vì mắc các bệnh lý tim mạch, béo phì, đái tháo đường; những bệnh nhân bị suy giảm hoạt động của tuyến giáp hoặc khi cơ thể bị thiếu hụt hàm lượng hormone của tuyến giáp, sẽ có nguy cơ hạ huyết áp kèm theo các triệu chứng hoa mắt chóng mặt, rụng tóc, huyết áp thấp và rất mệt mỏi.
Theo các chuyên gia y tế, nếu người bệnh bị hạ huyết áp nhiều lần sẽ gây suy giảm chức năng của hệ thống thần kinh. Cơ thể cũng không tự kịp điều chỉnh để cung cấp đủ dinh dưỡng và oxy cho các cơ quan có chức năng sống còn như não, tim, thận, có thể dẫn đến các tổn thương tại cơ quan này.
Huyết áp hạ quá thấp cũng có thể làm nhịp tim nhanh, gây choáng, ngất. Nguy hiểm hơn, huyết áp thấp cũng là nguyên nhân gây tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim…
Để đảm bảo chỉ số huyết áp ổn định, bạn có thể sử dụng các thực phẩm tự nhiên trong bữa ăn hàng ngày của mình.
Dưới đây là những lời khuyên về chế độ ăn uống có thể giúp tăng huyết áp của bạn trở lại mức khỏe mạnh.
Ăn mặn
Thực phẩm có hàm lượng muối cao có thể làm tăng huyết áp của bạn. Các nguồn muối tốt bao gồm ô liu, phô mai, cá ngừ,… Bạn cũng có thể thêm muối ăn hoặc muối biển vào bữa ăn, tùy theo sở thích.
Muối sẽ làm tăng huyết áp vì muối có khả năng kiểm soát sự cân bằng nước trong cơ thể. Nếu bị hạ huyết áp, cách nhanh nhất bạn hãy uống một ly nước muối pha loãng hoặc ăn một món ăn mặn nào đó. Tuy nhiên đây chỉ là cách làm tăng huyết áp trở lại tạm thời ngay lúc đó. Tiếp theo bạn cần phải tìm hiểu nguyên nhân và khắc phục.
Uống nhiều nước
Khi bạn bị mất nước, lượng máu của bạn bị giảm, khiến huyết áp của bạn giảm. Hầu hết các bác sĩ khuyên bạn nên uống ít nhất 2 lít nước/ngày. Lượng nước uống nên nhiều hơn trong thời tiết nóng hoặc trong khi tập thể dục. Đây là một trong những phương pháp an toàn để lý giải cho vấn đề tụt huyết áp nên ăn gì.
Uống caffein
Đồ uống như cà phê và trà chứa caffeine làm tăng nhịp tim và tăng huyết áp tạm thời. Khi bị tụt huyết áp, các bạn cũng có thể uống các món chứa caffein như trà hoặc cà phê để tạm thời tăng huyết áp lên lại. Từ đó giúp kích thích hệ thống tim mạch cũng như tăng nhịp tim khôi phục lại trạng thái bình thường. Tuy nhiên, các bạn cần biết được nguyên nhân chính dẫn đến việc tụt huyết áp và khắc phục triệt để.
Bổ sung thực phẩm giàu vitamin B12
Thiếu vitamin B12 có thể dẫn đến thiếu máu gây huyết áp thấp và mệt mỏi. Vì vậy, người bệnh nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin B12 như: trứng, thịt, cá, ngũ cốc, các sản phẩm từ sữa…
Tăng cường thực phẩm giàu sắt
Nếu huyết áp thấp do thiếu máu (hay gặp ở phụ nữ), nên tăng cường thức ăn chứa nhiều sắt như: thịt nạc, gan động vật, mộc nhĩ, nấm hương khô, rau đay, rau dền, quả lựu, táo…Folate. Folate (còn được gọi là Vitamin B9) là một loại vitamin thiết yếu khác có trong thực phẩm như măng tây, bông cải xanh, gan và các loại đậu như đậu lăng, đậu xanh. Thiếu folate có thể có nhiều triệu chứng giống như thiếu Vitamin B12, gây thiếu máu dẫn đến hạ huyết áp.
Cắt giảm lượng carb
Thực phẩm chứa nhiều carbohydrate, đặc biệt là carbs đã qua chế biến có xu hướng tiêu hóa rất nhanh so với các loại thực phẩm khác. Điều này có thể dẫn đến giảm huyết áp đột ngột. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn kiêng low-carb có thể giúp điều trị chứng hạ huyết áp, đặc biệt là ở người lớn tuổi.
Giảm khẩu phần ăn
Khi bạn ăn một bữa ăn quá nhiều thì cơ thể sẽ cần nhiều năng lượng hơn để tiêu hóa. Điều này có thể khiến huyết áp của bạn giảm. Đây là một vấn đề đối với những người bỏ bữa sáng và những người nhịn ăn gián đoạn – việc bỏ bữa thường có thể dẫn đến việc ăn quá nhiều sau đó để bù lại. Ngay cả khi bạn không giảm tổng lượng mà bạn đang ăn, thì việc chia nhỏ các bữa ăn trong ngày sẽ tốt cho sức khỏe hơn cho cả quá trình tiêu hóa và lưu lượng máu của bạn.
Huyết áp thấp không nên ăn gì?
Cùng với các thực phẩm giúp cải thiện tình trạng huyết áp thấp thì cũng có những thực phẩm khiến tình trạng huyết áp thấp trở nên tệ hơn mà bạn cần tránh như sau:
- Các thực phẩm, đồ uống chứa cồn: do có thể gây mất nước, làm thất thoát lượng muối trong cơ thể, nên các đồ uống có cồn có thể gây tụt huyết áp và là thứ người bị huyết áp thấp nên tránh.
- Cà chua: Do có tác dụng hạ huyết áp vì vậy người bị huyết áp thấp nên hạn chế ăn nhiều cà chua vì có thể gây ra các cơn hoa mắt chóng mặt, đau đầu.
- Cà rốt: Trong các thành phần của cà rốt chứa nhiều muối succinic, một thành phần khử kali trong máu và đào thải ra ngoài qua nước tiểu có khả năng làm giảm huyết áp.
- Ngoài ra những thực phẩm có tính hàn như rau cần tây, rau bina, đậu xanh, đậu đỏ, dưa hấu, hành tây, hạt hướng dương…cũng có thể gây hạ huyết áp vì vậy người bị huyết áp thấp cần tránh hoặc hạn chế sử dụng trong thực đơn.